വിശുദ്ധ ഖുർആനിലെ ഏറ്റവും പ്രധാനപ്പെട്ട അധ്യായമായ സൂറത്തുൽ ഫാതിഹ, ഇസ്ലാമിക വിശ്വാസത്തിന്റെയും ആരാധനയുടെയും കേന്ദ്രബിന്ദുവാണ്. "തുറക്കുന്ന അധ്യായം" എന്നർത്ഥം വരുന്ന ഈ സൂറത്ത്, ഖുർആനിന്റെ മുഖവുരയായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു.
അവതരണത്തിന്റെ ചരിത്രപശ്ചാത്തലം
മക്കയിലെ ഹിറാ ഗുഹയിൽ വെച്ച് പ്രവാചകൻ മുഹമ്മദ് (സ) ക്ക് ലഭിച്ച ആദ്യകാല വെളിപാടുകളിൽ ഒന്നായിരുന്നു സൂറത്തുൽ ഫാതിഹ. ഇസ്ലാമിന്റെ പ്രാരംഭ കാലഘട്ടത്തിൽ, ജനങ്ങൾ ബഹുദൈവാരാധനയിൽ മുഴുകിയിരുന്ന സമയത്താണ് ഈ സൂറത്ത് അവതരിച്ചത്. ഏകദൈവ വിശ്വാസത്തിന്റെ അടിസ്ഥാന തത്വങ്ങളും, മനുഷ്യനും സൃഷ്ടാവും തമ്മിലുള്ള ബന്ധത്തിന്റെ സ്വഭാവവും ഈ സൂറത്തിലൂടെ വ്യക്തമാക്കപ്പെട്ടു.
സൂറയുടെ വ്യത്യസ്ത നാമങ്ങൾ
'ഉമ്മുൽ കിതാബ്' അഥവാ 'ഗ്രന്ഥത്തിന്റെ മാതാവ്' എന്ന പേര് ഈ സൂറത്തിന് നൽകപ്പെട്ടിരിക്കുന്നത് ഖുർആനിലെ എല്ലാ അടിസ്ഥാന സന്ദേശങ്ങളും ഇതിൽ സംക്ഷിപ്തമായി അടങ്ങിയിരിക്കുന്നതു കൊണ്ടാണ്. 'അസ്സബ്ഉൽ മഥാനി' അഥവാ 'ഏഴ് ആവർത്തിക്കപ്പെടുന്ന വചനങ്ങൾ' എന്ന പേര് ഇതിലെ ഏഴ് വചനങ്ങൾ നമസ്കാരത്തിൽ ആവർത്തിച്ച് പാരായണം ചെയ്യപ്പെടുന്നതിനെ സൂചിപ്പിക്കുന്നു. നമസ്കാരത്തില്‍ ഒഴിച്ചുകൂടാത്തതാകയാല്‍ سورة الصلاة (നമസ്കാരത്തിന്റെ അദ്ധ്യായം) എന്ന് ഇതിന് പേരുണ്ട്.
‘നമസ്കാരം’ എന്ന അർത്ഥത്തിലാണ് ‘സ്വലാത്ത്’ എന്ന പദം ഉപയോഗിക്കാറുള്ളത് എന്നാൽ ഫാത്തിഹയെ തന്നെ ‘സ്വലാത്ത്’ എന്ന് അല്ലാഹു വിളിച്ചതായി ഹദീസിൽ കാണാം.
അല്ലാഹുവിനുള്ള ഹംദ് (സ്തുതി) കൊണ്ട് ആരംഭിക്കുന്നതിനാൽ ഈ സൂറത്തിന് سورة الحمد (സ്തുതി കീര്‍ത്തനത്തിന്റെ അദ്ധ്യായം) എന്ന പേരും ലഭിച്ചിട്ടുണ്ട്. സൂറത്തിന്റെ അവസാനഭാഗം പ്രാര്‍ത്ഥനാ രൂപത്തിലാകയാല്‍ سورة الدعاء (പ്രാര്‍ത്ഥനയുടെ അദ്ധ്യായം) എന്നും ഇതിന് പേരുണ്ട്.
അശ്ശിഫാ എന്ന പേര് ഫാത്തിഹക്ക് ലഭിച്ചത് അത്ഭുതകരമായ രോഗ ശമനങ്ങൾക്ക് ഈ സൂറത്ത് പരിഹാരമാണ് എന്നതാണ്, വ്യത്യസ്ത ഹദീസുകളാൽ ഇത് സ്ഥിരപ്പെട്ടതാണ്.
ഇതിനു പുറമെ അസാസുൽ ഖുർആൻ, അൽ കൻസ്, സൂറത്തുൽ മുൻജിയ തുടങ്ങി വിവിധ നാമങ്ങളുണ്ട്.
സംഖ്യാപരമായ അത്ഭുതങ്ങൾ
ഫാതിഹയിലെ സംഖ്യാപരമായ വിന്യാസം അത്ഭുതകരമാണ്. ഏഴ് വചനങ്ങൾ, ഇരുപത്തിയൊൻപത് പദങ്ങൾ, നൂറ്റി മുപ്പത്തിയൊൻപത് അക്ഷരങ്ങൾ എന്നിവയുടെ ക്രമീകരണം യാദൃച്ഛികമല്ല. ഏഴ് എന്ന സംഖ്യ ഇസ്ലാമിക വിശ്വാസത്തിൽ പ്രത്യേക പ്രാധാന്യമുള്ളതാണ് - ഏഴ് ആകാശങ്ങൾ, ഹജ്ജിലെ ഏഴ് പ്രദക്ഷിണം, ജീവിതത്തിലെ ഏഴ് ഘട്ടങ്ങൾ എന്നിവ ഉദാഹരണങ്ങളാണ്.
ഫാത്തിഹയുടെ ശ്രേഷ്ടതകൾ
ഉബൈബ്‌നു കഅ്ബി رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ വിൽ നിന്ന് നിവേദനം: നബി ﷺ പറഞ്ഞു: എൻ്റെ ആത്മാവ് ആരുടെ കയ്യിലാണോ അവൻ തന്നെ സത്യം! തൗറാതിലോ ഇഞ്ചീലിലോ സബൂറിലോ ഖുർആനിലോ ഇതിന് സമാനമായ ഒരു സൂറത് അവതരിപ്പിക്കപ്പെട്ടിട്ടില്ല. തീർച്ചയായും അതാകുന്നു എനിക്ക് നൽകപ്പെട്ട ഏഴ് ആവർത്തന വചനങ്ങളുള്ള മഹത്തരമായ ഖുർആൻ. (തിർമിദി: 2875)
അബൂസഈദുല്‍മുഅല്ലാ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ വിൽ നിന്ന് നിവേദനം: ഞാന്‍ നമസ്കരിക്കുകയായിരുന്നു.അപ്പോള്‍ നബി ﷺ ﷺ എന്നെ വിളിച്ചു. ഞാന്‍ നബി ﷺക്ക് ഉത്തരം നല്‍കിയില്ല. ഞാന്‍ പറഞ്ഞു:’അല്ലാഹുവിന്റെ റസൂലെ ഞാന്‍ നമസ്കരിക്കുകയായിരുന്നു’. നബി ﷺ പറഞ്ഞു:’അല്ലാഹു പറഞ്ഞിട്ടില്ലേ, നബി നിങ്ങളെ വിളിച്ചാല്‍ നിങ്ങള്‍ അല്ലാഹുവിനും റസൂലിനും ഉത്തരം നല്‍കുക’. ശേഷം നബി ﷺ ഇപ്രാകരം പറഞ്ഞുകൊണ്ട് എന്റെ കൈ പിടിച്ചു : ‘നീ പള്ളിയിൽ നിന്ന് പുറത്തു പോകുന്നതിനു മുമ്പായി വിശുദ്ധ ഖുർആനിലെ മഹത്തായ ഒരു സൂറത്ത് ഞാൻ നിനക്ക് പഠിപ്പിച്ചു തരട്ടെയോ’ . അങ്ങിനെ ഞങ്ങള്‍ പുറത്ത് പോകാൻ ഉദ്ദേശിച്ചപ്പോൾ ഞാൻ ചോദിച്ചു: ‘അല്ലാഹുവിന്റെ റസൂലേ, വിശുദ്ധ ഖുർആനിലെ മഹത്തായ ഒരു വചനം എനിക്ക് പഠിപ്പിച്ചുതരാമെന്ന് അങ്ങ് എന്നോട് പറഞ്ഞുവല്ലോ’. അപ്പോൾ നബി ﷺ പറഞ്ഞു: ‘വിശുദ്ധ ഖുർആനിലെ മഹത്തായതും ആവർത്തിച്ചു പാരായണം ചെയ്യപ്പെടുന്നതുമായ ഏഴു വചനങ്ങൾ ഉൾക്കൊള്ളുന്ന ഫാതിഹയാണത്.’ (ബുഖാരി:5006)
ഇബ്നു ഹജർ رحمه الله പറഞ്ഞു: മഹത്വമേറിയത് എന്നതിൻ്റെ വിവക്ഷ; അത് പാരായണം ചെയ്യുന്നതിലൂടെ ലഭിക്കുന്ന പ്രതിഫലത്തിൻ്റെ മഹത്വമാണ്, ഇതരസൂറതുകൾ അതിനേക്കാൾ ദൈർഘ്യമേറിയതാണെങ്കിലും ശരി.
ഓരോ മുസ്ലിമിനും ഫാത്തിഹ പഠിച്ചിരിക്കൽ നിർബന്ധമാണ്, കാരണം ഫാത്തിഹ ഓതാതെ ഒരാളുടെയും നമസ്കാരം ശരിയാകുകയില്ല. ഉബാദത്ത് ബ്നു സ്വമിത് رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ വിൽ നിന്ന് നിവേദനം: നബി ﷺ പറഞ്ഞു: ഫാതിഹ പാരായണം ചെയ്യാത്തവന് നിസ്കാരമില്ല. (ബുഖാരി: 756)
സാഹിത്യപരമായ മികവ്
ഫാതിഹയുടെ സാഹിത്യപരമായ സൗന്ദര്യം അതുല്യമാണ്. ഓരോ വാക്കും അതിന്റെ സ്ഥാനത്ത് കൃത്യമായി വിന്യസിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. വാക്യഘടനയിലെ സമതുലിതാവസ്ഥ, ആശയസമ്പന്നത, അലങ്കാര ഭംഗി എന്നിവ ഈ സൂറത്തിനെ സാഹിത്യപരമായി ഉന്നതമാക്കുന്നു. അറബി ഭാഷയുടെ സൗന്ദര്യം പൂർണ്ണമായും പ്രകടമാകുന്ന സൂക്തങ്ങൾ അല്ലാഹുവിൻ്റെ കലാമിൻ്റെ സാക്ഷ്യമാണ്.
വിശ്വാസപരമായ അടിസ്ഥാനങ്ങൾ
ഫാതിഹയിൽ ഇസ്ലാമിന്റെ അടിസ്ഥാന വിശ്വാസങ്ങളെല്ലാം ഉൾക്കൊള്ളുന്നു. തൗഹീദ് (ഏകദൈവ വിശ്വാസം), റിസാലത്ത് (പ്രവാചകത്വം), ആഖിറത്ത് (പരലോക ജീവിതം), ഖള്വ് ഖദർ (വിധി) തുടങ്ങിയ വിശ്വാസങ്ങൾ ഈ സൂറത്തിൽ പ്രതിപാദിക്കപ്പെടുന്നു.
ആധുനിക കാലഘട്ടത്തിലെ പ്രസക്തി
ഇന്നത്തെ ജീവിതത്തിൽ ഫാതിഹയുടെ സന്ദേശം ഏറെ പ്രസക്തമാണ്. സാമൂഹിക ഐക്യം, മതസൗഹാർദ്ദം, മാനവീയ മൂല്യങ്ങൾ എന്നിവയെ കുറിച്ചുള്ള പ്രബോധനങ്ങൾ ഈ സൂറത്തിൽ കാണാം. വ്യക്തിപരമായ വളർച്ചയ്ക്കും സാമൂഹിക പുരോഗതിക്കും ഫാതിഹയുടെ സന്ദേശങ്ങൾ മാർഗദർശനം നൽകുന്നു.
സൂറത്തുൽ ഫാതിഹ വെറും ഒരു പ്രാർത്ഥന മാത്രമല്ല, മറിച്ച് ജീവിതത്തിന്റെ സമ്പൂർണ്ണ മാർഗദർശിയാണ്. മനുഷ്യജീവിതത്തിന്റെ എല്ലാ വശങ്ങളെയും സ്പർശിക്കുന്ന ഈ സൂറത്ത്, കാലാതീതമായ പ്രസക്തി നിലനിർത്തുന്നു. ഇസ്ലാമിക വിശ്വാസത്തിന്റെയും ആരാധനയുടെയും കേന്ദ്രബിന്ദുവായി നിലകൊള്ളുന്ന ഫാതിഹ, മനുഷ്യരാശിക്ക് മുഴുവൻ മാർഗദർശനം നൽകുന്ന ദിവ്യപ്രകാശമായി തുടരുന്നു. ഒന്നാം സൂറത്ത് ഒന്നാന്തരമെന്നർത്ഥം.
